10 Quy tắc "vàng" trong đầu tư tài chính

Thương trường như chiến trường và chơi chứng khoán cũng cần mưu lược. Thực tế cho thấy chỉ những ai bỏ thời gian và tâm trí nghiền ngẫm chiến thuật thích hợp mới có thể đón nhận phần thưởng cho mình. Chúng ta hãy thử nhìn vào những bài học lịch sử cổ và cận đại để áp dụng cuộc chơi theo các nguyên lý dưới đây.
1. Tin vào lịch sử phát triển
Ai mê Tam Quốc cũng đều nhớ tích “Lưu Bị tam cố thảo lư”. Khổng Minh dù ngồi trong nhà tranh cũng đã biết được vận thế thiên hạ hết tụ sẽ tan, hết tan sẽ tụ. Khi đó chư hầu nổi như ong, chiến hỏa liên miên, nhưng quan sát quy luật Khổng Minh đã chỉ ra sau này thiên hạ sẽ phân Ngụy – Ngô – Thục. Quả đúng như lời ông đoán định. Thị trường cũng không khác, thường bất kham đến lạ kỳ, nó cứ lang thang ở đâu đó thật xa nhưng rồi cuối cùng vẫn lại quay về giá trị thực. Vì thế, việc ta phải làm là bình tĩnh vượt qua sóng gió cho đến khi điều tất yếu xảy ra.
2. Đừng cho ai vay mượn, cũng đừng vay mượn ai
Khi đã hùng cứ ở Kinh Châu, chỉ vì chút đe dọa nhỏ mà Lưu Biểu đã chủ động mời Lưu Bị vào nhà, ý mượn tình họ hàng để gia tăng thực lực. Ông ta đã quá ngây thơ trên phương diện chính trị và phải trả giá bằng chính cơ đồ của mình. Nếu bạn vay tiền để đầu tư, nguy cơ chết yểu của bạn sẽ cao hơn bởi người cho vay có thể đòi tiền của họ bất cứ lúc nào. Hơn nữa, đầu tư bằng cách đi vay sẽ làm tiêu hao một tài sản cực kỳ quan trọng của nhà đầu tư: sự kiên nhẫn.
3. Đừng cho hết vàng bạc lên một chuyến tàu
Năm 1.400, Hồ Quý Ly đoạt ngôi nhà Trần, cho chuyển kinh đô từ Thăng Long về Thanh Hóa. Với tài năng siêu việt, ông đã tiến hành cải cách tiền tệ, chế độ điền địa và xây thành nhà Hồ, một công trình đá vĩ đại nằm giữa vùng đồng bằng rộng rãi. Sai lầm chí mạng của ông là đã tập trung toàn binh lực vào vùng đất khó thủ dễ công. Cộng thêm nhiều yếu tố khác như lòng người chưa phục, nhân sĩ còn luyến nhớ nhà Trần thì việc dồn toàn bộ lưng vốn của triều đình vào một nơi đã khiến ông đánh mất giang sơn ngay sau 7 năm lập quốc. Đầu tư nhiều chỗ khác nhau, càng nhiều càng tốt, sẽ giúp bạn chống chọi và vượt qua những cú sốc. Nếu bạn đặt cược tất cả vào một chỗ, bạn sẽ khó mà gượng dậy nổi nếu có tình huống xấu xảy ra.
4. Hãy kiên nhẫn và tập trung đầu tư cho dài hạn
Sử cũ đặc biệt ca ngợi Lã Vọng, nhân sĩ 70 tuổi câu cá bên dòng Bàn Khê. Tự tin vào tài kinh bang tế thế của mình, Lã Vọng đã chờ đợi để đến thời điểm chín muồi tự tin bước lên vũ đài chính trị, trở thành khai quốc công thần Khương Tử Nha, góp phần tiêu diệt triều Thương, lập nên nhà Chu kéo dài 800 năm. Nếu bạn đủ vững tâm chờ, chờ và chờ cho đến khi thị trường (cổ phiếu) xuống thật thấp thì hệ số an toàn của bạn sẽ là lý tưởng và khoản đầu tư của bạn sẽ thành công trên cả tuyệt vời. Các cổ phiếu riêng lẻ còn có ngoại lệ nhưng chung cả thị trường thì không thể không có lúc phục hồi. Vì vậy, nếu bạn theo đúng các nguyên tắc trước (đầu tư nhiều loại cổ phiếu, không vay mượn và tin vào lịch sử) thì dù có rắc rối xảy ra bạn cũng sẽ vẫn sống sót.
5. Thấy được lợi thế của mình so với dân có nghề
Trong Tam Quốc, có 1 nhân vật khiến người đọc thú vị nhất là Mạnh Hoạch. Gã tù trưởng nương náu miền núi rừng hiểm trở vốn không cam lòng đóng vai nhỏ trên chính trường bèn đem quân quấy rối đất Thục, kết quả bị Khổng Minh đánh thất điên bát đảo, lừng lẫy với tích “Thất cầm Mạnh Hoạch”, nhưng sau đó vẫn được yên ổn trong lãnh địa của mình. Khi bạn là dân nghiệp dư, hãy biết điều đó là hạnh phúc, bởi không có nhiều áp lực lắm. Với dân ‘máu mặt’ trong đầu tư, vấn đề lớn nhất của họ là làm sao giữ được nghề, tránh những rủi ro có thể ảnh hưởng đến sự nghiệp và công việc kinh doanh. Một điều bất hạnh nữa là họ lúc nào cũng phải ‘sôi sùng sục’ để người khác thấy mình bận rộn, giỏi giang đúng kiểu dân chuyên, y hệt ba nhà Ngụy – Ngô – Thục chiến tranh không dứt. Còn với tư cách là một người bình thường, bạn không việc gì phải nôn nóng, sốt ruột như dân nhà nghề. Hãy cứ thoải mái mà chờ thời cơ của mình và phớt lờ những gì mà người khác làm.
6. Cố gắng kìm nén sự lạc quan nhất thời
Năm 221, Tần Thủy Hoàng diệt 6 nước lân bang thống nhất vùng Hoa Hạ, lên ngôi Hoàng đế. Vừa là vị Hoàng đế tài năng vĩ đại, vừa là tên bạo chúa khét tiếng trong lịch sử, ông ta vững tin vào sự trường tồn của triều đại tới mức quy định, đời ta gọi là Tần nhất thế, đời con là Tần nhị thế và sẽ cứ như vậy cho tới Tần vạn thế. Nào ngờ triều đại này chỉ tồn tại được 15 năm với 3 đời vua. Thật là cái giá đắt của sự kiêu ngạo khi đã có sự nghiệp lớn mà không biết cách duy trì nó. Khi đã thành công người ta thường khá lạc quan, tuy nhiên điều này có mặt trái, nhất là với những nhà đầu tư: những người lạc quan thì thường không muốn nghe tin bất lợi…Thêm nữa, người thường dễ giữ được sự bình thản hơn dân trong nghề bởi họ không phải tiếp nhận đủ loại thông tin mỗi ngày (đó là chưa kể những lời ‘khó nghe’ của một vị khách hàng nóng tính nào đó). Không dễ nhưng đỡ hơn.
7. Hãy dũng cảm khi cần
Có một câu chuyện vang dội mãi sáng trong sử cũ, đó là hình tượng Quan Công đơn đao phó hội. Chỉ đi cùng vài người hầu, ông ung dung đi thuyền nhỏ sang đất Đông Ngô bàn việc Kinh Châu dù biết rõ bên kia trùng trùng nguy hiểm. Khí phách ấy nhìn khắp các danh tướng đương thời không ai sánh kịp. Trong kinh doanh cũng vậy, đôi khi bạn có thể đặt cược nhiều hơn dân chuyên khi cơ hội có một không hai đến với bạn bởi khi có chuyện xảy ra bạn không có nhiều thứ để mất như họ – khách hàng, công việc làm ăn. Vì thế khi số liệu cho thấy thị trường đang nằm dưới giá trị của nó, hãy nghiến răng và xông lên chớp thời cơ.
8. Chỉ tin vào con số chứ không chạy theo số đông
Khi kéo quân chinh phạt Giang Đông, Tài Tháo cho người phao tin sẽ dẫn nghìn viên tướng giỏi, hùng binh trăm vạn khiến Tôn Quyền rung động, đứng ngồi không yên và hầu hết văn võ đều muốn xin hàng. Chỉ tới khi Khổng Minh sang thuyết khách, chỉ rõ Tào Tháo thực ra chỉ có khoảng hơn 20 vạn quân và đã phạm 4 đại kỵ của việc dùng binh thì Tôn Quyền mới an tâm kết giao cùng Thục để sau này có chiến thắng Xích Bích lẫy lừng.
Ngồi án binh bất động mà nhìn dân tình phất lên khi bong bóng thị trường sắp vỡ quả là một sự tra tấn. Cách tốt nhất để kìm chế mình là tự ngồi tính toán và tìm nguồn phân tích tin cậy để tra cứu thường xuyên. Hãy bỏ qua những thông tin ngắn hạn: sự thay đổi liên tục của những thông tin kinh tế, chính trị chẳng liên can đến bạn đâu. Giá trị cổ tức trong tương lai mới quyết định giá trị cổ phiếu và phải mất vài chục năm lợi nhuận mới đổ về. Những cú tuột dốc ngắn hạn của nền kinh tế về lâu dài sẽ không ảnh hưởng nhiều đến từng doanh nghiệp riêng lẻ chứ chưa nói đến những tài sản tài chính mà bạn phải tập trung vào. Hãy nhường những bài toán phức tạp lại cho dân chuyên, cứ để cho họ tốn tiền của và công sức giải mã chúng.
9. Rốt cục thì mọi thứ đều rất đơn giản.
Đa nghi và chần chừ như Viên Thiệu với 2 mưu sĩ rốt cục cũng thân bại danh liệt, Viên Thuật có ngọc tỷ truyền quốc, dùng tới 4 mưu sĩ nhưng cũng phải bại trước Tào Tháo dùng người theo nguyên lý “đã dùng thì không nghi, đã nghi thì không dùng”. Trong thương trường có GMO dự báo các khoản đầu tư tài chính sẽ cứ thế mà phục hồi một cách mạnh mẽ: điều đơn giản và chắc chắn là biên lợi nhuận, hệ số P/E sẽ quay trở lại mức trung bình dài hạn trong 7 năm nữa kể từ bây giờ. Chúng tôi đã nghiên cứu điều này từ năm 1994 và đưa ra 40 dự báo quý (mới đầu là dự báo 10 năm và bây giờ là 7 năm). Tất cả 40 dự báo đó đều đã chính xác đến bất ngờ.
10. Nhưng có điều này quan trọng hơn cả: phải thành thực với mình
Thua nặng trận Xích Bích, Tào Tháo khi chỉ còn vài chục quân kỵ đi theo đã nén nhục xuống ngựa xin tha mạng trên đường Hoa Dung, sau này về Hứa Xương cũng không ngần ngại thừa nhận thất bại trước triều thần. Ngược lại, Quan Công vì kiêu hãnh mà quên mất vị thế của mình chỉ là gia tướng từ chối hôn ước với Tôn Quyền. Hai nhân vật này có điểm chung là dũng khí ngút trời, nhưng khác biệt về trí. Tào Tháo biết mình biết người nên dựng nghiệp bá vương, còn Quan Công bỏ mạng do quá đề cao sức mạnh bản thân.
Để có thể đầu tư một cách hiệu quả về phương diện cá nhân, bạn nhất thiết phải nắm được mặt mạnh mặt yếu cũng như những hạn chế của mình. Nếu bạn kiên nhẫn và không bị đám đông chi phối, nhiều khả năng bạn sẽ thành công. Nhưng chưa thành công mà đã nghĩ mình sẽ thành công và chọn một hướng đi sai lầm do bị “đám đông hóa”, bạn chắc chắn sẽ rơi vào thảm họa. Bạn phải biết ngưỡng chịu đựng và sự kiên nhẫn của mình để không làm gì vượt quá khả năng. Nếu không cưỡng được cám dỗ, bạn tuyệt đối KHÔNG ĐƯỢC PHÉP quản lý tiền của mình mà phải giao người khác trông nom hộ (như các quỹ đầu tư).